Pendrive’y są jednym z najczęściej używanych nośników danych, wykorzystywanych zarówno przez użytkowników indywidualnych, jak i firmy. Są tanie, małe, lekkie, ale nikt praktycznie nie zdaje sobie sprawy ile pracy i sprzętu potrzeba do odzyskania danych z pendrive gdy ulegnie on uszkodzeniu. Niestety, urządzenia te, ze względu na swoją konstrukcję i częste użytkowanie, są podatne na różne uszkodzenia, które mogą prowadzić do utraty danych. Jedną z najbardziej zaawansowanych metod odzyskiwania danych z uszkodzonego pendrive’a jest metoda Chip-Off.
Potrzebujesz odzyskać dane z pendrive : https://www.alldatarecovery.pl/uslugi/odzyskiwanie-danych-z-pendrive
Na czym polega metoda Chip-Off?
Metoda odzyskiwania danych z pendrive bezpośrednio z pamięci NAND – Chip-Off polega na fizycznym odlutowaniu układu pamięci NAND z płytki PCB pendrive’a. Następnie chip jest odczytywany za pomocą specjalistycznych programatorów NAND, co pozwala na bezpośredni dostęp do surowych danych zapisanych na nośniku, z pominięciem uszkodzonej elektroniki czy kontrolera USB.
Aby sobie to lepiej wyobrazić można porównać to do wiadra z piaskiem, który został wysypany na ulicę a ktoś teraz musi poukładać każde ziarenko w tym miejscu w którym było poprzednio. Tak samo jest z surowymi bitami danych – są ich miliardy a my musimy je poukładać w odpowiedniej kolejności aby uzyskać obrazy, filmy, dokumenty.
Etapy odzyskiwania danych metodą Chip-Off
- Diagnostyka nośnika – analiza uszkodzeń fizycznych i logicznych pendrive’a.
- Demontaż i odlutowanie chipu NAND – precyzyjne usunięcie układu pamięci z płytki PCB.
- Odczyt surowych danych – za pomocą programatora NAND dane są odczytywane bit po bicie.
- Analiza i rekonstrukcja danych – specjalistyczne oprogramowanie rekonstruuje strukturę plików i katalogów.
- Eksport odzyskanych plików – po pełnej rekonstrukcji dane są przekazywane klientowi w czytelnej formie.
Złożoność procesu rekonstrukcji danych
Odczytanie surowych danych z pamięci NAND to dopiero początek. Dane są często zaszyfrowane i sfragmentowane oraz przechowywane w nieuporządkowany sposób. Proces ich odzyskania wymaga:
- Identyfikacji algorytmów kontrolera USB – każdy producent może stosować różne metody zarządzania danymi. W pewnym stopniu są one podobne, ale przy tej ilości kontrolerów i wciąż powstających nowych rozwiązaniach, praktycznie każde zlecenie to proces od nowa.
- Naprawy błędów korekcji danych (ECC) – korekta błędów jest kluczowa dla poprawności danych.
- Analizy struktury pamięci – poprawne zmapowanie bloków i stron pamięci.
- Składania danych – odtworzenie kompletnej struktury plików na podstawie fragmentów.
Taki proces może trwać od kilku dni dla małych pojemności do nawet kilku tygodni dla pojemności 128 GB – 512 GB. Na obecną chwilę nie da się tego przyspieszyć i chyba nigdy nie będzie to możliwe, bo większość prac wykonuje się ręcznie ze względu na brak powtarzalności rozwiązań.
Profesjonalne narzędzia używane w procesie Chip-Off
- Programatory NAND (np. PC-3000 Flash) – do precyzyjnego odczytu danych.
- Stacje lutownicze BGA – do bezpiecznego odlutowania układów pamięci.
- Mikroskopy serwisowe – do pracy z mikroskopijnymi połączeniami. Np. przy lutowaniu do monolitycznych pamięci gdzie ścieżki mają od 0,02 do 0,1 mm
- Oprogramowanie do rekonstrukcji danych – analizujące algorytmy kontrolerów i składające dane.
Ryzyka związane z nieprofesjonalnym odzyskiwaniem danych
- Trwałe uszkodzenie chipu NAND – nieprawidłowe odlutowanie może zniszczyć pamięć.
- Nadpisanie danych – błędna procedura może spowodować utratę danych.
- Błędna rekonstrukcja danych – brak doświadczenia w składaniu surowych danych.
Dlaczego warto tworzyć kopie zapasowe?
Pendrive’y są podatne na uszkodzenia mechaniczne i logiczne. Regularne wykonywanie kopii zapasowych minimalizuje ryzyko utraty danych. Zaleca się stosowanie zasady 3-2-1:
- 3 kopie danych,
- 2 różne nośniki,
- 1 kopia przechowywana poza główną lokalizacją.
Podsumowanie
Metoda Chip-Off to skuteczna, ale wymagająca wiedzy i doświadczenia technika odzyskiwania danych z uszkodzonych pendrive’ów. Odpowiednie narzędzia oraz umiejętność składania surowych danych w kompletne pliki są kluczowe dla sukcesu. Powierzenie tego procesu profesjonalistom minimalizuje ryzyko trwałej utraty danych i gwarantuje bezpieczeństwo informacji.
